Studija u Argentini pokazala: HPV infekcija može biti uzrok neplodnosti muškaraca

Nedavna studija iz Argentine otkrila je da bi infekcije visokorizičnim humanim papilom virusom (HPV-om) kod muškaraca mogle biti povezane sa smrću spermatozoida, što bi moglo uticati na njihovu plodnost.

HPV (humani papiloma virus) je jedan od najčešćih virusa koji se prenose seksualnim putem. Postoji više od 200 tipova ovih virusa, a dijele se na niskorizične i visokorizične. Visokorizični su povezani sa nastankom raka.

Većina ljudi nema nikakve simptome infekcije, ali neki dobiju genitalne bradavice, dok infekcije visokorizičnim tipovima HPV-a koje dugo potraju mogu izazvati ozbiljne bolesti poput raka grlića materice, od kojeg u Evropskoj uniji svake godine oboli oko 33.000 žena. Druge bolesti koje su povezane s infekcijama ovim virusom su rak vulve, vagine, ali i rak penisa, analne regije, grla i ždrijela.

Istraživači sa Nacionalnog univerziteta u Kordobi su analizirali uzorke sperme 205 muškaraca koji su od 2018. do 2021. godine posjetili kliniku za urologiju i andrologiju. Ovi muškarci nisu bili vakcinisani protiv HPV-a, a virus je pronađen u 19 odsto uzoraka. Kod muškaraca s visokorizičnim sojevima HPV-a, učestalije je dolazilo do smrti spermatozoida, nižih nivoa bijelih krvnih zrnaca i većih nivoa oksidativnog stresa, koji je povezan sa neplodnošću. Rad je objavljen u avgustu 2024. u časopisu Frontiers in Cellular and Infection Microbiology.

-Čak i bez simptoma, muškarci mogu biti zaraženi HPV-om, a infekcija visokorizičnim sojevima može uticati na plodnost – rekla je profesorica Virdžinia Rivero, glavna autorka studije, inače profesorica na Nacionalnom univerzitetu u Kordobi u Argentini.

-Ovdje pokazujemo da su genitalne infekcije sa HPV-om jako rasprostranjene kod muškaraca, s promjenjivim uticajima na upalu i kvalitet spermatozoida, zavisno od tipa virusa koji izaziva infekciju – rekla je dr. Rivero.

-Konkretno, čini se da infekcije uzrokovane visokorizičnim sojevima HPV-a imaju negativan uticaj na mušku plodnost i sposobnost imunološkog sistema da pobijedi infekciju

Istraživači su takođe otkrili da muškarci ne izlučuju kontinuirano HPV u spermi, pa neki negativni testovi mogu biti lažno negativni. Iako je broj pacijenata uključenih u studiju mali, njeni rezultati ukazuju na moguće uzroke problema s plodnošću, koji pogađaju 10-15 odsto parova širom svijeta. Sada postoji sve više dokaza o negativnim efektima koje infekcije HPV-om uzrokuju, naročito onih sa visokorizičnim tipovima, te kod muškaraca.

Viši nivoi oksidativnog stresa mogu oštetiti DNK spermatozoida, što bi moglo dovesti do veće smrti spermatozoida kod muškaraca sa visokorizičnim sojem HPV-a.

Kako se navodi u zaključcima studije, infekcije visokorizičnim HPV-om su češće, pri čemu je HPV-16 bio najzastupljeniji soj. Niti visokorizični ni niskorizični sojevi HPV-a nisu povezani sa značajnim promjenama u rutinskim parametrima kvaliteta spermatozoida. Međutim, kod osoba s visokorizičnim sojevima HPV-a su zabilježeni znatno viši nivoi nekroze spermatozoida i veći udio spermatozoida pozitivnih na reaktivne kiseonične vrste (ROS) koje izazivaju oštećenja ćelija, u poređenju s osobama s niskorizičnim sojevima HPV-a ili kontrolnom grupom.

Gore navedeno bi moglo objasniti manju uspješnost nekih tretmana plodnosti, poput intrauterine inseminacije (IUI) Profesorica Rivero je istakla potrebu za daljim istraživanjem na većem broju pacijenata.

Nema pouzdanih testova za HPV kod muškaraca, dok se žene testiraju na virus tokom Papa testa. Zapravo, na temelju ovih novih podataka i nalaza, jedini način prevencije potencijalne neplodnosti ili smanjene plodnosti muškaraca bi bila vakcinacija. Međutim, svijest o tome da se dječaci, odnosno muškarci trebaju vakcinisati protiv HPV-a je i dalje nedovoljna, iako je vakcina preporučena i za dječake i za djevojčice.

Ove razlike objašnjavaju se time što je vakcina prvi put odobrena 2006. godine, a preporuke za dječake uvedene su tek nedavno. Razlog za ovakve preporuke jeste globalna dostupnost vakcine; naime, kada je upotreba HPV vakcine u svijetu tek započela, nije bilo dovoljno proizvodnih kapaciteta da se obezbijedi dovoljno doza i za djevojčice i dječake, te je u prvom periodu vakcinacija djevojčica bila prioritet zbog velike incidence i mortaliteta od raka grlića materice. U mnogim zemaljama se još uvijek vakcinišu samo djevojčice, mada je dugoročno potrebno razmišljati i o koristima koje vakcina protiv HPV-a ima za muškarce.