VIZIJA ILI INTERESI Lideri partija u Srpskoj masovno mijenjali stranke

Pojmovi „preletač“ i „papak“ u politici su sinonim za narodne poslanike koji mijenjaju stranačke dresove, ali istovremeno gotovo da nema predsjednika političke partije u Republici Srpskoj koji do sada nije promijenio nekoliko stranaka. Većina ih je potekla iz SDS ili socijalista.

Najaktuelnija je Jelena Trivić, lider Narodnog fronta u osnivanju, koja je do tog puta prošla nekoliko stranaka. Trivićeva je u politiku zagazila kao član SDS, da bi potom, na nagovor Mladena Ivanića, ušla u PDP.

Sama je izjavila da je sadašnji predsjednik PDP, Branislav Borenović, bio zaslužan da se svojevremeno ne preseli u Beograd, gdje je imala ponudu za profesionalnu karijeru kao univerzitetski profesor.

Lider DNS, Nenad Nešić, nije oduvijek bio u DNS. On je svojevremeno bio član, pa potpredsjednik Stranke napredna Srpska, Adama Šukala, koja je u to vrijeme bila u koaliciji sa DNS. Godine 2015. većina članova stranke u sarajevsko-romanijskoj i banjalučkoj regiji napušta Šukala i prelazi u DNS. Među njima i Nešić, ali i Miodrag Marjanović. U decembru 2019. Marko Pavić podnosi ostavku na mjesto predsjednika DNS.

Privremeno, a potom u punom mandatom Nešić dolazi na čelo DNS. Ostalo je poznato.

Predsjednik Demokratskog saveza (Demos) Nedeljko Čubrilović bio je jedan od osnivača DNS. Prije toga, zajedno s Markom Pavićem, Čubrilović je bio prvotimac SDS, a potom su zajedno sa Biljanom Plavšić osnovali Srpski narodni savez, začetnika današnjeg DNS.

Lider Narodne partije Srpske (NPS) Darko Banjac takođe je poznat po tome što je na sebi nosio dresove nekoliko političkih stranaka prije nego što je osnovao svoju. Banjac je svojevremeno bio perjanica SDS, koga je u ljeto 2015. napustio kao tadašnji narodni poslanik u NSRS, član Glavnog odbora i predsjednik Opštinskog odbora SDS u Kozarskoj Dubici. U maju 2018. prešao je u DNS, koga je napustio u decembru 2020, sve uz poljupce na konferenciji za novinare s Nenadom Nešićem.

Banjac je u to vrijeme bio i sekretar DNS.

Predsjednik Ujedinjene Srpske Nenad Stevandić je bio jedan od osnivača SDS, ali je manje poznato da je u jednom periodu, zajedno sa Predragom Lazarevićem, bio jedan od osnivača Srpske stranke Republike Srpske.

Kako nam je potvrdio Stevandić, potom su se ujedinili sa SDS. Ujedinjena Srpska osnovana je u novembru 2015. u Banjaluci.

Predsjednik Socijalističke partije i jedan od najdugovječnijih političara u Srpskoj, Petar Đokić, potekao je iz Saveza komunista Jugoslavije. Potom je od 1990. do 1991. bio član Demokratskog socijalističkog saveza BiH, zatim predsjednik Opštinskog odbora SDP BiH Brčko. U Socijalističkoj partiji je od 1993.

Goran Selak je takođe nekada bio član SP, ali je nakon svađe s Đokićem u martu 2020. osnovao Socijalističku partiju Srpske. Zajedno sa još nekoliko kolega socijalista.

Čak je i lider liste Za pravdu i red, Nebojša Vukanović, svojevremeno koketirao sa SDS, u čijem je klubu bio u Narodnoj skupštini. Bio je zaposlen i u kabinetu Mladena Bosića u PS BiH.

Lider SNSD, Milorad Dodik, postao je poslanik u Narodnoj skupštini SRBiH 1990. kao član tadašnjeg Saveza reformskih snaga, Ante Markovića. Međutim, nije ih napustio jer su reformisti prestali da postoje. Dodik 1993. godine formira Klub nezavisnih poslanika u Narodnoj skupštini Republike Srpske i tako postaje prva opozicija tadašnjoj vlasti SDS i Radovanu Karadžiću.

Odmah nakon rata, u januaru 1996. pokrenuta je incijativa da klub preraste u političku stranku, a 10. marta 1996. na osnivačkom Saboru konstituišu se organi i Stranka nezavisnih socijaldemokrata počinje sa radom. Za predsjednika stranke izabran je Milorad Dodik.

Tri godine kasnije većina članova Socijal-liberalne stranke je prišla SNSD, 2000. godine Demokratska stranka za Banjaluku i Krajinu, Nova radnička stranka 2002. godine, a 1. maja 2002. godine spojile su se Stranka nezavisnih socijaldemokrata i Demokratska socijalistička partija. Tako nastaje Savez nezavisnih socijaldemokrata SNSD, prenosi Srpskainfo.

Više stranaka nego fudbaleri klubova

Politički analitičar Nebojša Tojagić kaže da smo, nažalost, svjedoci da programska i ideološka opredjeljenja stranaka u današnje vrijeme gube na značaju i smislu.

– Vjerovatno su tome doprinijeli i sami birači kojima krutost stavova i opredjeljenja lidera nije od presudnog značaja pri glasanju. Živimo u vremenu bivših desničara koji su postali socijaldemokrate ili demokrate, socijaldemokrata koji su postali desničari… Svjedoci smo preobražaja stranaka koje su od desničarsko-paravojnih, poput SPO u Srbiji, postale liberalne i prozapadne. Mada je najviše onih koji su mijenjali stranke – kaže Tojagić.

Ocjenjuje da je postalo normalno da ljudi s mandatom idu tamo gdje im je perspektivnije.

– Zato imamo političare koje su promijenili više stranaka nego neki profesionalni fudbaleri klubova. Saglasan sam da je između političkog kontinuiteta i godina u politici nažalost znak jednakosti – dodaje Tojagić.